Bất lực nằm dưới gầm giường nghe tiếng cô vợ rên với đàn em thân tín

Khi lái xe quay về Chicago, tôi cố tưởng tượng ra hoàn cảnh bi thảm của Tim: thất nghiệp, cậu con trai ốm yếu, tiền tiết kiệm đã hết sạch. Cũng chính nhằm tìm kiếm cách áp dụng những giá trị đó mà sau khi tốt nghiệp, tôi đồng ý làm công việc hoạt động cộng đồng cho một nhóm các nhà thờ ở Chicago lúc đó đang cố gắng giải quyết nạn thất nghiệp, ma túy và trạng thái tinh thần tuyệt vọng trong vùng. Nói cách khác, với phần lớn các gia đình, nếu người mẹ không đi làm thì họ phải sống ở khu nhà kém an toàn hơn, con cái phải đi học ở trường chất lượng kém hơn.

Có một dự luật hình sự với mục đích giải quyết nạn mua bán ma túy ở trường học, nhưng được soạn thảo tệ đến mức tôi kết luận là nó vừa không hiệu quả vừa vi hiến - và trong phiếu thăm dò, quyết định này được diễn đạt là "Obama đã bỏ phiếu làm suy yếu hình phạt cho những kẻ mua bán ma túy ở trường học". Ông giải thích là công đoàn đã thử mọi biện pháp có thể để làm Maytag thay đổi ý kiến - nói chuyện với báo chí, liên lạc với các cổ đông, kêu gọi sự ủng hộ của các quan chức địa phương và cấp bang, nhưng ban quản lý Maytag vẫn không lay chuyển. Ở chính nhà thờ này, vào một buổi học Chủ nhật năm 1963, bốn em nhỏ - Addie Mae Collins, Carole Robertson, Cynthia Wesley và Denise McNair - đã chết khi một quả bom do một kẻ phân biệt chủng tộc đặt phát nổ[204].

Sau một vài đoạn văn ngắn, người đọc có thể kết luận rằng đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đơn giản là lại đang cãi nhau vặt thêm lần nữa, và họ giở sang trang thể thao, câu chuyện bên trang này bất ngờ hơn và ít nhất còn có ô tỷ số cho biết bên nào thắng. Chỉ có điều chủ nghĩa tư bản vẫn không đứng vững. Tôi nói tôi muốn gặp bố mẹ nàng.

Câu nói của bạn sẽ không có hiệu ứng gì nếu bạn nói: "Tôi hiểu quan điểm của anh ta" hay "Vấn đề này thực sự phức tạp". Trong thương mại, chỉ còn tồn tại rất ít biên giới. Nếu ông ta tiếp tục tự nói về mình theo kiểu đó thì lý lịch của ông ta sẽ mãi mãi chỉ như thế".

Mặc dù chính phủ liên bang đã có những chính sách hỗ trợ thuế rất rộng rãi cho những công ty có bảo hiểm y tế cho công nhân, nhưng các công ty vẫn đẩy khoản chi phí luôn tăng với tốc độ tên lửa này sang cho công nhân chịu, dưới dạng phí bảo hiểm cao hơn, chia sẻ số tiền phải trả với họ hoặc khấu trừ vào lương: trong khi đó một nửa các công ty quy mô nhỏ, nơi hàng triệu người Mỹ đang làm việc lại không thể cung cấp bất cứ một loại bảo hiểm nào cho nhân viên. Tính cách đó có lẽ tương đồng với Warren Buffett: rằng một lúc nào đó khi một người đã kiếm được đủ, tức là người đó có thể thấy một bức tranh của Picasso treo ở viện bảo tàng cũng đem lại niềm vui không kém gì bức tranh treo trong phòng riêng. Và Moynihan nhạt giọng trả lời: “Anh có quyền có ý kiến riêng, nhưng anh làm gì có quyền có sự thật riêng".

Đó là thỏa thuận giữa các bang miền Bắc và miền Nam; Thượng viện có vai trò chống lại những cảm tính nhất thời, bảo vệ quyền lợi cho người thiểu số và chủ quyền quốc gia, đồng thời còn bảo vệ người giàu trước đám dân nghèo, đảm bảo với các chủ nô lệ là không can thiệp vào thể chế đặc biệt của họ. Ông bà ngoại tôi, người vùng Kansas, hồi nhỏ cũng rất thấm nhuần giáo lý: Ông ngoại được ông bà cố tổ là tín đồ Baptist[181] sùng đạo nuôi nấng sau khi ông cố mất tích và bà cố tự sát; còn ông bà cố ngoại (cha mẹ của bà ngoại tôi) đã từng có việc làm khá tốt ở một thị trấn nhỏ về sau bị ảnh hưởng của Đại Khủng hoảng (ông cố làm việc cho một nhà máy lọc dầu, còn bà cố là giáo viên), thì theo dòng Giám lý[182]. Tôi nhìn chiếc đồng hồ phía sau nhà thờ đứng yên ở thời điểm 10 giờ 22 phút sáng.

Sau khi chỉ cho tôi phòng làm việc riêng và dẫn tôi di một vòng thư viện, nàng đưa tôi đến gặp một trong những cộng sự chủ công ty và hẹn gặp tôi vào bữa trưa. Thủ lĩnh đảng Cộng hòa ở Thượng viện, Henry Cabot Lodge[247] cho rằng Hội Quốc liên - và nhất là luật quốc tế - sẽ xâm phạm chủ quyền của Mỹ, là mối ràng buộc ngu xuẩn, ngăn cản Mỹ áp đặt ý chí của mình lên cả thế giới. Dĩ nhiên, chính phủ không thể đảm bảo mọi gia đình đều có mẹ vợ tuyệt vời khỏe mạnh, chưa nghỉ hưu hẳn và sống gần nhà con cái.

Hai mươi năm sau, khi nghĩ về lần nói chuyện đó, tôi thấy mình biết ơn những gì ông nói hơn trước rất nhiều. Nó thổi bùng sự giận dữ, sinh ra sự ngờ vực. Không có gì phải nghi ngờ chuyện Saddam giết hại đồng bào của ông ta; và tôi chắc chắn rằng thế giới cũng như dân tộc lraq sẽ có cuộc sống tốt hơn nếu không có ông ta.

Cuối cùng tôi bỏ phiếu chống CAFTA, hiệp định này được thông qua ở Thượng viện với tỷ lệ 55 phiếu thuận và 45 phiếu chống. Chúng ta coi trọng cộng đồng, tình hàng xóm láng giềng, thể hiện bằng những việc như cùng xây dựng chuồng gia súc hay cùng huấn luyện đội bóng. Sự đồng thuận còn bao trùm cả xã hội; những chương trình như Kế hoạch Marshall - có sự tham gia của rất nhiều quỹ đầu tư - hẳn không thể tiến hành được nếu người dân không tin tưởng chính phủ, cũng như không đặt lòng tin vào các quyết định sử dụng tiền thuế hay đưa con họ ra trận của các quan chức.

Sau đó, thay vì để nhưng người chủ đất đó tự lo liệu, ông lại tạo ra hệ thống trường đại học và cao đẳng công cộng địa phương[146] để hướng dẫn nông dân các kỹ thuật nông nghiệp mới nhất, cung cấp giáo dục miễn phí cho họ, nhờ đó họ có thể có giấc mơ xa hơn cuộc sống nông trại hiện tại. Thượng viện trở thành lò của chủ nghĩa biệt lập, họ thông qua Đạo luật Trung lập, qua đó không cho phép Mỹ trợ giúp các nước bị liên minh phát xít xâm lược, đồng thời bỏ qua lời kêu gọi của Tổng thống khi quân đội Hitler tràn qua khắp châu u. Tôi cũng tin rằng giờ đây cần xác định rõ các mục tiêu chiến lược là: đạt được chút ổn định, đảm bảo nhưng người nắm quyền lực không thù ghét Mỹ, bảo vệ Iraq khỏi trở thành một căn cứ cho hoạt động khủng bố.