BÀI HỌC SỐ 3: NHỮNG MỤC TIÊU CHƯA ĐỊNH HÌNH VÀ NHỮNG THÀNH QUẢ VỮNG CHẮC Như bạn thấy dưới đây, John dùng một sơ đồ giải quyết vấn đề để làm rõ vấn đề, giả thuyết và cơ sở, cũng như những phân tích và thông tin cần thiết. Cà Tím và Đậu Phụ đã sắp xếp mức độ ưu tiên giữa các hành động dựa trên giả định rằng họ sẽ tự mình thực hiện mọi việc.
Để tạo sơ đồ cây logic này, bạn bắt đầu với vấn đề bên tay trái: Làm thế nào để tăng lượng hạt tiêu rơi ra khỏi lọ?. Một khi đã định ra một kế hoạch để đạt được mơ ước, họ sẽ tìm ra cách hiệu quả nhất để đạt được từng mục tiêu nhỏ và thực hiện những việc cần thiết. Nhìn vào đôi mắt ngân ngấn nước của nàng Nấm, Cà Tím và Đậu Phụ hứa với lòng mình rằng họ sẽ tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề khán giả và sẽ làm cho sân thể dục thật đông khán giả vào buổi diễn sau.
Nếu biết cách phát triển đúng những kỹ năng và có một thái độ đúng đắn thì bất kỳ ai cũng có thể trở thành Người-Biết-Cách-Giải- Quyết-Vấn-Đề. Sơ đồ sau tổng hợp những khác biệt giữa giả thuyết ban đầu của Cà Tím và Đậu Phụ và kết quả thực sự của nghiên cứu: Kết luận đi học rất vui được tạo nên bởi những nhận xét riêng biệt nhưng có liên quan đến nhau như chơi thể thao ở trường rất vui, ăn trưa rất vui và lớp học rất vui.
Hóa ra có rất nhiều độc giả ở tuổi trưởng thành của Nhật Bản, từ những bậc phụ huynh học sinh, những giáo viên cho đến những nhà lãnh đạo quản lý cấp cao của nhiều tập đoàn lớn đều đang khao khát tìm kiếm một phương pháp hướng dẫn những kỹ năng giải quyết vấn đề đơn giản và hiệu quả. Bà nói: Trong đó thật là lộn xộn. Bằng cách phân loại những chi tiêu mua sắm vào các mục nhỏ, cậu xác định rõ hơn những khoản nào nên cắt giảm và tác động của việc cắt giảm đó sẽ lớn như thế nào.
Người-Biết-Cách-Giải-Quyết-Vấn-Đề sẽ bắt đầu tự hỏi: Mình đang làm sai những dạng toán nào nhỉ?. Những vấn đề ấy có thể rất khác nhau: Có thể bạn phải vượt qua kỳ thi môn toán, phải quyết định xem nên sống ở đâu, hoặc đang phải tìm cách cải thiện tình hình hoạt động của công ty… Cũng có khi vấn đề của bạn chỉ là bạn muốn giảm đi vài cân hay đơn giản hơn chỉ là làm sao để chơi golf giỏi hơn. Khi Người-Biết-Cách-Giải-Quyết-Vấn-Đề xác định được loại vấn đề mà mình đang gặp phải thì bước tiếp theo sẽ là định hướng chính xác những việc phải làm để có kết quả tốt hơn.
Sau đó, họ đưa ra những kế hoạch hành động cụ thể để giải quyết vấn đề và bắt tay vào thực hiện ngay. Sau đó họ cần xem xét những câu hỏi cụ thể hơn: Cuối cùng, Cà Tím và Đậu Phụ phỏng vấn năm người để biết lý do tại sao họ không đến xem biểu diễn nữa và để kiểm tra xem sau này khán giả có rời bỏ họ không.
Tất cả cũng chỉ cần có thế. Nhưng suốt ba tháng qua, nàng đã tiến bộ đáng kể và giờ đây nàng đã có được một giọng ca rất khỏe. Cuối cùng, Cà Tím và Đậu Phụ phỏng vấn năm người để biết lý do tại sao họ không đến xem biểu diễn nữa và để kiểm tra xem sau này khán giả có rời bỏ họ không.
Năm 2007, thủ tướng Nhật chọn ngành giáo dục làm ưu tiên hàng đầu của quốc gia. Sáng hôm sau, Kiwi gọi điện cho huấn luyện viên Jones và xin lời khuyên của ông. Ngoài ra, còn ai có thể cho lời khuyên tốt hơn huấn luyện viên Zico người Brazil?
Các giáo viên chỉ cần hỏi ba câu và ghi lại số học sinh giơ tay trả lời cho mỗi câu hỏi (và tính luôn câu trả lời của cả giáo viên): Cậu tự hỏi: Mình có phải thôi uống nước ngọt không? Còn mấy cuốn truyện tranh yêu thích thì sao? Mình luôn khát nước sau mỗi trận khúc côn cầu, còn nếu mình không mua truyện nữa thì mình sẽ bị lạc lõng khi các bạn ở trường kể về chúng. Từ việc chỉ nói câu Điểm số môn toán của mình đang giảm xuống, cậu đã có được một nhận xét chi tiết hơn: Điểm số môn toán của mình đang giảm xuống vì mình không học tốt ba nhóm chủ đề: diện tích hình thang, thể tích hình trụ và áp dụng định lý Pi-ta-go.
Sơ đồ cây logic này có thể chuyển đổi thành sơ đồ cây Có/Không. Cô rất ngạc nhiên khi chỉ một bước nhỏ lại mang đến những thông tin và cơ hội giá trị đến thế. Ông hỏi: Kiwi này, em trao đổi với thầy Zico sao rồi?.